Maar er gebeurde niets om uitbundige kredietgroei en de effecten van
zeepbellen op de huizenmarkten en in de aandelenmarkt tegen te gaan. Die
hebben tot de kredietcrisis en de diepe recessie geleid. Zo schrijft het
Financieele Dagblad woensdag.

Tot die conclusie komt het Internationaal Monetair Fonds (IMF) in een vandaag
vrijgegeven hoofdstuk van de World Economic Outlook. Deze wordt volgende
week gepresenteerd tijdens de jaarvergadering, die dit jaar in Istanbul
plaatsvindt.

Volgens het IMF is het beleid van centrale banken sinds 1985 te eng gericht
geweest op het nastreven van prijsstabiliteit. In die doelstelling zijn de
centrale banken volgens het IMF met vlag en wimpel geslaagd, maar de methode
is onvoldoende gebleken om de opbouw en het spatten van zeepbellen te
voorkomen.

Volgens het fonds moet de prijsontwikkeling van aandelen en huizen worden
meegewogen in het monetair beleid, zodra die bepaalde gemiddelden
overschrijden. Daarbij zou boven een drempel ingegrepen moeten worden.

Nout Wellink
President Nout Wellink van de Nederlandsche Bank trok eerder deze week
tijdens een symposium vergelijkbare lessen voor het monetaire beleid. Hij
stelt dat er meer aandacht moet zijn voor de effecten van aandelenkoersen op
de financiële stabiliteit. Vooral omdat stijgende koersen tot een forse
extra toename van de consumptieve bestedingen kunnen leiden.

Wellink suggereerde dat de ECB over een grotere vrijheid moet beschikken 'om
proactief op te treden tegen het ontstaan van financiële bubbels'. 'Dus ook
als het beeld voor de inflatie er voor de komende twee jaar goed uitziet,
kan er reden zijn om in te grijpen.'

Meer taken voor Europese Centrale Bank
Dat zou betekenen dat de ECB een ruimere taakomschrijving moet krijgen.
Momenteel heeft de Europese Centrale Bank de taak de waarde van de euro te
bewaken, wat in de praktijk betekent dat inflatie actief moet worden
tegengegaan.

Hier speelt een groot praktisch probleem, stelt ook het IMF. Want hoe groot is
het risico dat er een vals alarm afgaat als gevolg van bijvoorbeeld te sterk
gestegen aandelenkoersen, of een oververhitte huizenmarkt? 'De keuze van de
drempel waarboven een alarm afgaat, is een uitruil tussen de wens tot een
waarschuwing voor een mogelijk ophanden zijnde crisis, en de kosten die het
gevolg zijn van vals alarm'. Gaat het alarm alleen af in extreme gevallen,
dan worden sommige crises gemist. Gaat het alarm al snel af, dan is het vaak
vals, en ook dat kan tot grote economische schade leiden.

Verwijt aan centrale bankiers
De onderzoekers van het IMF stellen niettemin vast dat als er een verwijt aan
de centrale bankiers gemaakt kan worden, er te weinig aandacht is geweest
voor de opbouw van financiële zwakheden. 'De centrale banken hebben te eng
geopereerd en hebben niet sterk genoeg gereageerd op indicaties van
toenemende financiële zwaktes (...) Door accommoderend te opereren werd de
ruimere kredietverlening in de hand gewerkt en namen de schulden toe.
Daarmee is het risico van een zeepbel vergroot.'

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl